Een van de punten op mijn to do-lijstje voor deze maand was het achterhalen van de “atto di morte” van Caspar. Ik had dit zelf vertaald als overlijdensakte maar het gaat in feite om de aantekening in de parochiale archieven dat hij is overleden. Bij zijn overlijden woonde Caspar op de Campo dei Fiori in een huis waar hij en zijn vrouw Anna net een jaar daarvoor naar toe waren verhuisd. Ik moest dus op zoek naar de parochie waaronder de Campo dei Fiori viel en zien te achterhalen waar dat archief inmiddels was gebleven. Beiden niet al te ingewikkeld want ik wist al uit de literatuur dat Caspar in eerste instantie was begraven in de San Lorenzo in Damaso (voordat zijn resten met die van zijn vrouw werden overgeplaatst naar de Santa Maria in Vallicella) en dat praktisch alle oude parochiale archieven in Rome op één plek worden bewaard, namelijk het Archivo Storico del Vicariato di Roma. Ik had gemaild of het mogelijk was het archief te bezoeken en dit kon inderdaad op vertoon van een identiteitsbewijs en een aanbevelingsbrief van een religieuze autoriteit of een wetenschappelijk instituut. En laat ik nu net op zo’n instituut verblijven!
Vanmorgen vroeg toog ik dus richting de Sint Jan van Lateranen want bij deze pauselijke aartsbasiliek is ook het archief gehuisvest. Ik zeg bij, maar stel je er niet te veel van voor, want helemaal achter de pracht en praal van de kerk, in een soort achteraf gelegen deel, vlak naast de doorgaande brede straat, is een poort en vervolgens een deur.
De mobiel ging maar tot de ingang mee want direct achter de deur moest alles verplicht in een kluisje. Hierna moest ik in grote multomappen opzoeken van welke parochie ik welke boeken moest hebben (huwelijken, overlijden, etc.) en welk jaartal. Dat moest op een aanvraagformuliertje worden ingediend en daarna kon ik in het studiezaaltje (waar met moeite acht mensen in konden) een plekje gaan uitzoeken om te wachten. De reden dat ik zo vroeg op pad was gegaan is omdat het archief alleen ’s ochtends geconsulteerd kan worden en je de aanvragen om 8.45 of 10.00 uur mag doen, ik moest er dus op tijd bij zijn. Aangezien het archief aan de andere kant van de stad ligt moest ik ook rekening houden met reistijd van een uur al kon ik gelukkig wel met tramlijn drie die hier vlakbij het instituut de eind- en beginhalte heeft en vlakbij de Sint Jan van Lateranen stopt.
Afgezien van de strikte regels qua tijden, mag je ook maar maximaal vier parochieboeken aanvragen. Ik had naast het parochieboek van de “morti” van San Lorenzo in Damaso ook drie boeken aangevraagd met “matrimoni” om te kijken of ik het huwelijk van Caspar met Anna kon terugvinden. Die drie boeken waren een gok, want ik wist niet precies welke parochie ik moest hebben. De straat waar Anna’s vader toentertijd woonde, de Via dei Coronari, viel namelijk onder vier verschillende parochies. Het is wel waarschijnlijk dat het in het parochieboek met de huwelijken van de parochie van Anna’s vader terug te vinden zou zijn, maar ik wist dus niet welke parochie dat precies was.
Ik kreeg alle vier de boeken ter inzage, ze worden op een plank naast je gelegd en dan mag je ze een voor een inkijken. Je zet ze op een grote houten standaard met onderin gaatjes waar houten pennetjes in passen om het boek overeind en op de juiste pagina open te houden. Zoals gezegd mocht ik niet fotograferen maar om een idee te geven hoe de parochieboeken er uit zien onderstaand twee plaatjes van internet. Nogal oud en nogal half uit elkaar hangend, houtje-touwtje vastgeknoopt zo’n beetje.
Helaas waren de drie parochieboeken met huwelijken niet de juiste maar volgende week wil ik nog een keer terug om een nieuwe poging te wagen of ik alsnog het correcte exemplaar kan vinden.
Maar!
Het boek met de sterfgevallen van parochianen van San Lorenzo in Damaso heeft inderdaad, wel degelijk, daadwerkelijk, de facto, heus toch echt de aantekening van het overlijden van Caspar op 13 september 1736 en dat van zijn vrouw Anna op 16 december 1736!
Dit actiepunt kan dus bij deze van het lijstje: been there, seen it, done it!
Gelukkig heb ik ook alsnog het bewijs ervan zwart op wit want de bijzonder behulpzame meneer van het archief was zo lief om een kopietje voor me te maken. Dit deed hij op een kopieerapparaat waar de toner aan alle kanten uit lekte maar dat mocht de pret niet drukken. Ik moest er 20 cent voor betalen en dat is wat mij betreft het best bestede geld van het afgelopen jaar!
Caspar van Wittel blog 
Eén gedachte over “Het archief in”