Het archief in – dl 3

Voor de derde keer alweer toog ik vanochtend vroeg naar het Archivio Storico del Vicariato di Roma. Met op mijn verlanglijstje de “Stati d’anime” van twee parochies: Sant’Andrea delle Fratte en San Giovanni dei Fiorentini. De eerste is de parochie waar Caspar van 1702 t/m 1707 heeft gewoond, in de Strada Felice (wat nu de Via Sistina is). Dat is het adres waar Caspar met Anna en zoons Luigi en Urbano ging wonen nadat Caspar voorgoed was teruggekeerd uit Napels.  De tweede is de parochie waar hij vanaf 1708 woonde, in de Via dei Cimatori, vlakbij de kerk de San Giovanni dei Fiorentini (de kerk van de Florentijnen) waar o.a. Carlo Maderno en Francesco Borromini begraven liggen.

Eerder vertelde ik al over het archiefwerk van de kunsthistoricus G.J. Hoogewerff vanuit wiens publicatie we al wisten waar Caspar in de jaren 1688 t/m 1694 woonde. Ergens na 1694 ging hij op reis door Italië, maar Caspar was in ieder geval weer terug in Rome in februari 1697 toen hij met Anna Lorenzani trouwde. Daar heb ik nu ook het bewijs van in het archief gezien (zie onder “Het archief in – dl 2”). Rond 1699 werd hij door de hertog van Medinaceli, Don Luis de la Cerda, gevraagd om naar Napels te komen en in Napels werd in 1700 Luigi geboren. In verband met de onrustige politieke situatie bracht Caspar vrouw en kind terug naar Rome waar zij tijdelijk onderdak vonden bij Anna’s vader. Caspar zelf bleef heen en weer reizen tussen de twee steden totdat de hertog werd teruggeroepen naar Spanje en Caspar definitief terugkeerde naar Rome.

Goed, de “Stati d’anime” van Sant’Andrea delle Fratte was nog te doen want er was één boek met de jaren 1703, 1704 en 1705. Bovendien had ik ergens in de literatuur al een keer een verwijzing hier naar toe gezien dus ik wist welke folio’s (zeg maar pagina’s) ik moest hebben.

Dat was een.

En toen kwam twee.

De “Stati dell’anime” (ja, ze schrijven het zelf ook steeds anders) van de San Giovanni dei Fiorentini zijn per jaar genoteerd en zitten dus per jaar in een boekje. Dus, jawel, ik heb vanochtend maar liefst 23 (!) want die parochieboekjes doorgewerkt, van de jaren 1711 t/m 1733, om Caspar en zijn familie terug te vinden. De eerste was heel lang zoeken, alles doorlezen totdat je zijn naam vindt, maar vervolgens had ik door hoe ze in de meeste jaren de lijsten hadden opgesteld. Zo kwam ik er achter dat als ik van achter naar voor werkte en vervolgens naar de Vicolo dele Palle zocht, ik valk daarvoor ergens de familie van Caspar moest tegenkomen. Want hij woonde in een huis in de Via dei Cimatori, vlakbij de hoek met de Vicolo dele Palle. Dus na zijn huis kwam het hoekhuis en dan de huizen in de Vicolo.

Dat klinkt nu makkelijker dan het werkelijk is, veel van die handschriften zijn echt vreselijk, met allerhande hanenpoten, afkortingen en verkeerde spelwijzen van namen, etc. En dat 4 1/2 uur achter elkaar, in een klein archief, zonder airco, zonder drinken. Ik was echt helemaal op toen het archief om 13.00 sloot, maar ik heb alles wat ik kon gedaan en maar liefst negen kantjes papier helemaal volgeschreven met aantekeningen! Wat me direct een volgend probleem opleverde. Iets wat ik niet had voorzien. Iets wat mijn onderzoek per direct een halt toeroept. Iets waarvan ik wist dat het eens stond te gebeuren maar nog niet op was voorbereid.

Mijn schrift is vol!!!

Mijn aantekeningenschrift waar alles, alles in staat, wat altijd overal mee naar toe gaat, waar ik alles in terug zoek als ik het kwijt ben, alle data, namen, stambomen, etc. en het is gewoon helemaal volgeschreven…

Nouja, tijd voor een nieuwe zullen we maar zeggen 🙂

De tijd in het archief heeft me in ieder geval wel opgeleverd wat ik er hoopte te vinden, namelijk meer info over de leeftijd van Caspar. Er is nog steeds geen zekerheid over zijn geboortejaar en de grote Van Wittel-expert Giuliano Briganti heeft ooit gezegd dat we uiteindelijk het best kunnen afgaan op zijn grafsteen waarop staat dat hij gestorven is op 83-jarige leeftijd. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat een ijverige kunsthistorica uit Nederland hier niet haar eigen theorie over kan hebben… 😉