Bibliotheken

Het eerste punt op het programma van vandaag was de jaarlijkse gang naar de Bibliotheca Hertziana om te proberen mijn toegangspas verlengd te krijgen. Zoals ieder jaar had ik voor de zekerheid al mijn papieren ingevuld en wel op orde maar het is me nog nooit zo makkelijk gemaakt! Ik kreeg niet eens de tijd om er voor te gaan zitten en toen ik terugkwam bij de portier vroeg hij zelfs of ik het kantoor wel had kunnen vinden omdat ik zo snel terug was. Met een pas verlengd tot maar liefst volgend jaar, wat een luxe 😉

Vervolgens had ik een paar uur in mijn ‘eigen’ bibliotheek, die van het KNIR. Je krijgt ieder jaar een plaats toegewezen en ik had eigenlijk altijd een plek in een van de achterste rijen in het midden maar dit keer zit ik zowaar links voorin.

Gisteravond had ik mijn bureau al een beetje ingeruimd maar toen kon ik de Van Wittel-literatuur nergens vinden. Deze bleken in verband met ruimtegebrek op een andere plek te staan dan verwacht maar waren gelukkig snel gelokaliseerd door Angelo van de bibliotheek. Hij is een vaste kracht van de bibliotheek en altijd heel behulpzaam. Hoofd van de bibliotheek hier is Janet Mente die niet alleen op alles een antwoord weet maar bovendien een zeer prettige persoonlijkheid is. En dat is dan alleen nog maar de staf van de bibliotheek. Ook de dames van het secretariaat en de mensen van de dagelijkse huishouding hier zijn top. Ik prijs mezelf ieder jaar weer gelukkig hier een tijdje onderzoek te mogen doen!

In de bibliotheek zijn meestal ook een aantal stagiairs aan het werk. Momenteel zijn er twee vrouwen die zich met allerlei bibliografische zaken bezighouden en zelfs zowaar met klusjes voor vastgelopen onderzoekers 😉 Een van de dames was namelijk zo aardig mij vandaag te helpen met de voorbereidingen voor een bezoek aan weer een andere bibliotheek hier in Rome, het Archivio di Stato di Roma. Deze bevindt zich in  het complex van de Sant’Ivo alla Sapienza aan de Corso del Rinascimento (direct achter Piazza Navona). Daar wil ik naar toe om de “Libri Mastri” van de familie Odeschalchi te bekijken. Hierin zijn een aantal directe betalingen vermeld aan Van Wittel voor de aankoop van schilderijen door Livio I Odeschalchi. Het gaat om documenten uit het einde van de 17e eeuw en deze worden natuurlijk niet zomaar even uitgeleend. Eerst moet je je aanmelden bij de bibliotheek zelf en vervolgens kun je een verzoek indienen om de stukken in te mogen zien. En aangezien het bij de bibliotheken hier meestal strikt volgens de regels gaat, is het handig deze regels goed te weten voor je daadwerkelijk de bibliotheek bezoekt. Vaak heb je een aanbevelingsbrief nodig (wat in dit geval niet nodig was omdat het om een openbare bibliotheek gaat) en je moet je natuurlijk altijd kunnen identificeren. Vervolgens zijn er vaak bepaalde dagen en tijden waarop je stukken aan kunt vragen die fragiel zijn of een apart formaat hebben. Voor de stukken die ik wil zien geldt dat ook, deze kunnen twee keer ’s ochtends worden aangevraagd voor een bepaald tijdstip en dan krijg je ze vervolgens een half uur later overhandigd ter inzage in een studiezaal. Je mag ze dan bestuderen totdat de bibliotheek sluit om 18.00 uur. Je hebt dus twee tijdstippen in de ochtend voor aanvragen maar geen een in de middag. En dat is dan toch wel weer handig om te weten voor je die kant op gaat!

Voorbereidende werkzaamheden betreffen ook vaak het opstellen van een lijstje met de werken die je wilt zien en de inventarisnummers die daarbij horen. Soms heb je kort de tijd om stukken aan te vragen of is het handig de nummers op orde te hebben zoals bijvoorbeeld in het geval van de Hertziana. Omdat de Hertziana een gigantische collectie heeft, verspreid over vijf etages en een groot oppervlak (het zijn meerdere gebouwen), helpt het om van tevoren te weten waar je ongeveer moet gaan zijn op een bepaalde dag. De verschillende instellingen hebben ook verschillende catalogi waarin je kunt zoeken zodat je weet in welke bibliotheek welke publicaties te vinden zijn.

Laatste bibliotheek op de agenda dit jaar is de Biblioteca dell’Accademia Nazionale dei Lincei e Corsiniana. Hier wil ik al een paar jaar heen maar het is me tot nu toe nog niet gelukt hier binnen te komen en het door mij gewenste manuscript in te zien. Dat is namelijk het manuscript van Cornelis Meyer over het bevaarbaar maken van de Tiber. Er zijn drie versies van het manuscript (en meerdere latere edities en drukken) maar dit is de enige waar van gezegd wordt dat het tekeningen van de hand van Van Wittel bevat. Daar zijn de meningen ietwat over verdeeld maar heb ik zelf nog geen opinie over totdat ik het manuscript zelf heb kunnen bekijken. Hopelijk gaat dat dit jaar gebeuren en weet ik binnenkort meer!