Alhoewel Caspar de directe reden was voor mijn bezoek aan Napels, heb ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om wat andere interessante werken te bezichtigen. Natuurlijk de meer gebruikelijke (en toeristische) hoogtepunten als Santa Chiara, de Capella Sansevero, de Pio Monte della Misericordia, de Duomo en het Museo Archeologico Nazionale (om er maar een paar te noemen), maar zeker ook de werken die Luigi Vanvitelli de stad heeft nagelaten.
Piazza Dante met zijn door Luigi ontworpen halve boog,
(de gevel van) Palazzo di Calabrito aan de Piazza dei Martiri
en twee kerken in de stad (zie onder, de derde was helaas niet meer toegankelijk).
Overigens ben ik ook nog even gaan kijken naar de
Albergo dei Poveri,
ontworpen door zijn aartsvijand Ferdinando Fuga maar dit gebouw ligt er wel erg vervallen bij.
De eerste kerk die ik bezocht was de Chiesa di San Vincenzo de’ Paoli. Deze kerk heet eigenlijk de Chiesa della Missione ai Vergini en bevindt zich ook in de Via Vergini. De bouw van de kerk begon in 1724, toen de broederschap van de nabijgelegen kerk van Santa Maria dei Vergini de behoefte kreeg om naar een nieuw gebouw te verhuizen. Deze broederschap van missionarissen had zich in 1669 in Napels gevestigd maar breidde zich in de achttiende eeuw uit. De opdracht voor de constructie van de nieuwe kerk werd verstrekt aan Luigi, die het gebouw voltooide in 1760. De huidige gevel werd pas in 1788 toegevoegd door een onbekende architect.
Het gebouw werd beschouwd als een van de meesterwerken van Vanvitelli en werd al snel gebombardeerd tot het referentiemodel voor de religieuze architectuur in de stad. Het interieur heeft een centraal plan en een koepel met trommel waarop een lantaarn is geplaatst. Het grappige is, dat toen ik de kerk binnenkwam, deze me direct deed denken aan de San Carlo alle Quattro Fontane in Rome. En dat is een van mijn absoluut favoriete kerken in Rome van een van mijn favoriete architecten, Francesco Borromini. Voor mij is het een duidelijk voorbeeld van hoe Luigi de overgang maakte van barokarchitectuur naar de neoklassieke stijl die zo duidelijk is in het ontwerp voor het paleis van Caserta.
De tweede kerk, de basiliek van Santissima Annunziata Maggiore (aan de Via Annunziata, hoe kan het ook anders), is onderdeel van een complex wat oorspronkelijk werd gevormd door een ziekenhuis, een hospice voor wezen en slaapzalen voor arme meisjes en wezen. In dit complex is nog steeds het vondelingenwiel te bezichtigen dat werd gebruikt door moeders om hun baby’s achter te laten. Dit “ruota degli esposti” was tot 1875 in gebruik maar ook nadat het gesloten was, werden er nog steeds veel baby’s te vondeling gelegd op de trappen van de kerk.
Al in de 13e eeuw werd op deze plek een kerk gebouwd die in de 16e eeuw volledig werd herbouwd (inclusief uitbreiding). De grote klokkentoren naast de kerk is ook uit deze periode. De kerk werd verwoest bij een brand in 1757, waarna de reconstructie (in april 1758) werd toevertrouwd aan Luigi. De werkzaamheden begonnen in 1760 maar waren nog niet afgerond bij zijn dood in 1773. Zij zoon Carlo Vanvitelli nam het over, die tussen 1774 en 1782 de koepel en de gevel voltooide.
Het interieur is een Latijns kruis met een enkel schip en zes zijkapellen en wordt beschreven als een van de mooiste ontwerpen van Luigi. Het schip is breed en er is gebruik gemaakt van Korinthische kolommen om het schip te verbinden met de viering en de zijkapellen. (De zijkapellen doen ook sterk denken aan de Palatijnse kapel in het paleis van Caserta). De kerk heeft een barokke stijl, maar wel sterk gemengd met classicisme. Alhoewel het interieur klassiek aandoet, doet de concave gevel met de klassieke kolommen direct denken aan de barokke gevels van Bernini en Borromini in Rome. (Al vraag ik me wel af wie die vreselijke gele kleur heeft bedacht 😉 )
Caspar van Wittel blog 