Porta del Popolo

Vanochtend was ik al om 8 uur de deur uit omdat ik naar de zondagse rommelmarkt wilde bij de Porta Portese. Dat is aan de andere kant van de stad dus je bent wel even onderweg en ik wilde om 12 uur weer terug zijn om bijtijds aan het werk te kunnen vanmiddag.

Ik hoop natuurlijk altijd op een “Tussen kunst en kitsch”-momentje, dat ik ineens ergens bij een kraam een Van Wittel tegenkom. Nou, geloof het of niet, dat gebeurde inderdaad maar het was niet wat je zou denken. Ik zag op de grond tegen een tafel een lijst staan met daarin een poster van een gezicht op de Tiber. Best een aardige afbeelding maar de poster was duidelijk later in de lijst gedaan, je zag de kreukels en beschadigingen van het feit dat de poster eerst opgerold was geweest. Bovendien viel de lijst bijna uit elkaar. De man wilde er dertig euro voor hebben dus daar heb ik hartelijk om gelachen en ben vervolgens doorgelopen.

Toch heb ik nog wel een kleine aanwinst gedaan, namelijk drie prenten. Een daarvan is een prent van de Porta del Popolo (zie de afbeelding boven dit stukje). Erg leuk omdat deze er tegenwoordig zo totaal anders uit ziet!

Al vroeg stond er op deze plek een poort in de Aureliaanse muur maar deze had eerder de bedoeling het verkeer uit het noorden te stroomlijnen dan een verdedigende taak. Bezoekers aan de stad afkomstig uit het noorden kwamen namelijk via de Via Flaminia op deze manier de stad in. De Via Flaminia overstroomde nogal eens, allerhande puin met zich meevoerend, waardoor de poort door de jaren heen steeds verder werd beschadigd. Uiteindelijk werd daarom in de zestiende eeuw de poort opgehoogd (hij staat nog steeds zo’n anderhalve meter boven het oude niveau) en geheel gereconstrueerd onder paus Pius IV. Deze paus zag wel in dat ook de bezoekersstromen vanuit het noorden in die tijd steeds groter werden en wilde dus dat de poort een mooi aanzien zou krijgen. Hij gaf de taak aan Michelangelo, die er echter voor paste en het werk doorschoof naar Nanni di Baccio Bigio. Deze renoveerde de poort tussen 1562 en 1565 en liet zich hierbij inspireren door de Boog van Titus. De vier zuilen op de poort (in de huidige staat dus die van de middelste boog dus want dat was de enige die er toen stond) zijn afkomstig uit de oude Sint Pietersbasiliek (ja hoor daar zijn ze weer, de spolia 😉 ). Tevens kwam er een grote gedenkplaat op de gevel en de oorspronkelijk ronde torens aan de zijkanten van de poort werden vervangen door vierkante wachttorens. Toen zag het er dus uit zoals op mijn vandaag aangeschafte prentje.

De gevel aan de binnenzijde, aan de kant van het plein zelf, werd pas halverwege de zeventiende eeuw vervaardigd en wel door Gian Lorenzo Bernini. Dit was in opdracht van paus Alexander VII en ter gelegenheid van de aankomst in Rome van Christina van Zweden in december 1655. En natuurlijk werd toen ook maar direct even het familiewapen op de gevel geplakt. Deze paus Alexander was een Chigi, wiens wapen zes bergen zijn met een achtpuntige ster erboven. En dat moet natuurlijk wel gezien worden 😉

Uiteindelijk werd eind negentiende eeuw de poort verbreed met twee zijbogen om tegemoet te komen aan de immer uitbreidende verkeersstromen. De twee torens werden toen afgebroken. Hieronder nog een foto van de website van Roma Ieri Oggi (leuk om een keer een kijkje te nemen: http://www.romaierioggi.it) uit 1865, vlak voordat de poort werd vergroot en de torens werden gesloopt.†